process explorer ne demek?

Process Explorer: Derinlemesine Sistem İzleme Aracı

Process Explorer, Microsoft tarafından sunulan ve Windows işletim sistemleri için gelişmiş bir görev yöneticisi ve sistem izleme aracıdır. Sysinternals Suite'in bir parçası olan bu araç, standart Görev Yöneticisi'ne kıyasla çok daha detaylı bilgi sunarak, sistemdeki süreçleri, DLL'leri, açık dosyaları, kayıt defteri anahtarlarını ve daha fazlasını gerçek zamanlı olarak izleme ve analiz etme imkanı sağlar. Process Explorer, sistem yöneticileri, yazılımcılar ve ileri düzey kullanıcılar için vazgeçilmez bir araçtır.

İçindekiler

  1. Genel Bakış
  2. Temel Özellikler
  3. Arayüz ve Kullanım
  4. Detaylı İzleme ve Analiz
  5. Gelişmiş Özellikler
  6. Kullanım Alanları
  7. Alternatifler
  8. Sonuç

1. Genel Bakış

Process Explorer, Microsoft tarafından geliştirilen ücretsiz bir sistem izleme aracıdır. Temelde, Windows üzerindeki süreçleri (processes) ve bu süreçlerin kullandığı kaynakları detaylı bir şekilde görüntülemeyi sağlar. Standart Görev Yöneticisi'ne göre çok daha fazla bilgi ve kontrol sunar. Sysinternals Suite'in bir parçası olarak sunulur ve sistem yöneticileri, yazılımcılar ve meraklı kullanıcılar tarafından yaygın olarak kullanılır.

2. Temel Özellikler

  • Süreç Hiyerarşisi: Süreçleri ağaç yapısında göstererek, hangi süreçlerin hangi süreçler tarafından başlatıldığını (ana-çocuk süreç ilişkisi) kolayca anlamanızı sağlar.
  • Detaylı Süreç Bilgisi: Her sürecin kullandığı CPU, RAM, disk ve ağ kaynaklarını gerçek zamanlı olarak gösterir.
  • DLL İzleme: Süreçlerin kullandığı DLL dosyalarını listeler ve hangi DLL'lerin hangi süreçler tarafından kullanıldığını gösterir.
  • Açık Dosya ve Kayıt Defteri İzleme: Süreçlerin hangi dosyaları açtığını ve hangi kayıt defteri anahtarlarına eriştiğini gösterir.
  • VirüsTotal Entegrasyonu: Süreçlerin dosyalarını VirüsTotal ile tarayarak zararlı yazılım olup olmadığını kontrol etme imkanı sunar.
  • Süreçleri Askıya Alma ve Yeniden Başlatma: İstenmeyen veya sorunlu süreçleri askıya alabilir veya yeniden başlatabilirsiniz.
  • Özelleştirilebilir Arayüz: Arayüzü kendi ihtiyaçlarınıza göre özelleştirebilir, sütunları ekleyip çıkarabilir ve farklı renk şemaları kullanabilirsiniz.

3. Arayüz ve Kullanım

Process Explorer'ın arayüzü, süreçleri hiyerarşik bir yapıda gösteren bir ana pencere, detaylı bilgilerin görüntülendiği alt panel ve menülerden oluşur. Ana pencerede, süreçler isimleri, CPU kullanımı, RAM kullanımı gibi bilgilere göre sıralanabilir. Alt panelde, seçilen sürecin kullandığı DLL dosyaları, açık dosyalar ve kayıt defteri anahtarları gibi detaylı bilgiler görüntülenir.

Process Explorer'ı kullanmak için, öncelikle programı Microsoft web sitesinden indirmeniz ve kurmanız gerekir. Programı çalıştırdıktan sonra, ana pencerede çalışan süreçleri görebilirsiniz. Bir süreci seçerek, alt panelde detaylı bilgilerini inceleyebilirsiniz. Süreçlere sağ tıklayarak, farklı işlemleri gerçekleştirebilirsiniz (örneğin, süreci sonlandırmak, askıya almak veya yeniden başlatmak).

4. Detaylı İzleme ve Analiz

Process Explorer, sisteminizdeki süreçleri derinlemesine analiz etmek için çeşitli özellikler sunar.

Süreç Ağacı (Process Tree)

Süreç ağacı, hangi süreçlerin hangi süreçler tarafından başlatıldığını gösteren hiyerarşik bir yapıdır. Bu yapı, zararlı yazılımların veya istenmeyen süreçlerin kaynağını bulmanıza yardımcı olabilir. Örneğin, bir browser eklentisi tarafından başlatılan bir süreci tespit edebilir ve bu eklentiyi kaldırarak sorunu çözebilirsiniz.

DLL İzleme

Process Explorer, her sürecin kullandığı DLL dosyalarını listeler. Bu özellik, hangi DLL'lerin hangi süreçler tarafından kullanıldığını ve DLL çakışmalarını tespit etmenize yardımcı olabilir.

Açık Dosya ve Kayıt Defteri İzleme

Process Explorer, süreçlerin hangi dosyaları açtığını ve hangi kayıt defteri anahtarlarına eriştiğini gösterir. Bu özellik, bir sürecin hangi verilere eriştiğini ve hangi işlemleri gerçekleştirdiğini anlamanıza yardımcı olabilir.

Sistem Kaynakları İzleme

Process Explorer, sistem kaynaklarının ( CPU, RAM, disk, ağ) kullanımını gerçek zamanlı olarak gösterir. Bu özellik, hangi süreçlerin sistem kaynaklarını en çok tükettiğini ve performans sorunlarına neden olduğunu tespit etmenize yardımcı olabilir.

5. Gelişmiş Özellikler

Process Explorer, gelişmiş kullanıcılar için çeşitli ek özellikler sunar.

VirüsTotal Entegrasyonu

Process Explorer, süreçlerin dosyalarını VirüsTotal ile tarayarak zararlı yazılım olup olmadığını kontrol etme imkanı sunar. Bu özellik, şüpheli süreçleri hızlı bir şekilde analiz etmenize ve zararlı yazılımları tespit etmenize yardımcı olabilir.

Süreçleri Askıya Alma ve Yeniden Başlatma

Process Explorer, istenmeyen veya sorunlu süreçleri askıya almanıza veya yeniden başlatmanıza olanak tanır. Bu özellik, sistem performansını artırmanıza ve sorunları gidermenize yardımcı olabilir.

Süreç Özellikleri ve Detaylı Bilgiler

Process Explorer, her sürecin detaylı özelliklerini ve bilgilerini görüntüler. Bu bilgiler arasında süreç ID'si (PID), başlangıç zamanı, öncelik, kullanıcı adı ve daha fazlası yer alır. Bu bilgiler, süreçleri daha iyi anlamanıza ve sorunları gidermenize yardımcı olabilir.

6. Kullanım Alanları

Process Explorer, çeşitli kullanım alanlarına sahiptir:

  • Sistem Performansı İzleme: Sistem kaynaklarını en çok tüketen süreçleri tespit ederek performans sorunlarını gidermek.
  • Zararlı Yazılım Tespiti: Şüpheli süreçleri VirüsTotal ile tarayarak zararlı yazılımları tespit etmek.
  • Uygulama Hatalarını Ayıklama: Uygulamaların hangi DLL dosyalarını kullandığını ve hangi kayıt defteri anahtarlarına eriştiğini inceleyerek uygulama hatalarını ayıklamak.
  • Sistem Güvenliği İzleme: Süreçlerin hangi dosyalara eriştiğini ve hangi işlemleri gerçekleştirdiğini inceleyerek sistem güvenliğini izlemek.
  • Yazılım Geliştirme: Yazılım geliştirme sürecinde, uygulamaların nasıl çalıştığını ve hangi kaynakları kullandığını anlamak için Process Explorer kullanılabilir.

7. Alternatifler

Process Explorer'a alternatif olarak kullanılabilecek bazı araçlar şunlardır:

8. Sonuç

Process Explorer, Windows işletim sistemleri için güçlü ve çok yönlü bir sistem izleme aracıdır. Standart Görev Yöneticisi'ne göre çok daha fazla bilgi ve kontrol sunarak, sistemdeki süreçleri, DLL'leri, açık dosyaları, kayıt defteri anahtarlarını ve daha fazlasını gerçek zamanlı olarak izleme ve analiz etme imkanı sağlar. Sistem yöneticileri, yazılımcılar ve ileri düzey kullanıcılar için vazgeçilmez bir araçtır.

Kendi sorunu sor